اخترشناسی در فرهنگ ایران باستان

آنچه در پی می‌آید صفحاتی از جلد اول کتاب هزاره‌های گمشده، نوشته‌ی دکتر پرویز رجبی است؛ که با اجازه‌ی ایشان در زبان فارسی منتشر می‌گردد. لازم به ذکر است که مطلب زیر شامل صفحات 439 تا 450 چاپ اول این کتاب است. از جناب دکتر پرویز رجبی به خاطر مساعدت و لطف بی پایانشان تشکر کرده و برای این استاد گرانقدر آرزوی سلامتی و بهروزی داریم. دکتر پرویز رجبی

ردیابی آثار متان بر یک سیاره دوردست خارجی

برای نخستین بار یک ملکول حاوی کربن در سیاره ای خارج از منظومه شمسی ردیابی شده است. ترکیب ارگانیک متان در اتمسفر سیاره ای که در فاصله 63 سال نوری از زمین دور یک ستاره دیگر غیر از خورشید می گردد پیدا شد.  

آثار آب نیز در اتمسفر این سیاره ردیابی شده است، اما دانشمندان می گویند که این کره داغ تر از آن است که امکان بقای موجودات زنده در آن وجود داشته باشد.

به گفته دانشمندان این یافته که در نشریه "نیچر" تشریح شده گام مهمی در جهت اکتشاف کرات تازه ای است که ممکن است محیط مساعدتری برای حیات فراهم کنند. متان که از کربن و هیدروژن تشکیل شده، ساده ترین ترکیب ارگانیک ممکن در جهان است.در برخی شرایط خاص، متان می تواند نقشی کلیدی در کنش و واکنش های شیمیایی اولیه که برای تشکیل حیات بسیار مهم تلقی می شود بازی کند.

دانشمندان این گاز را در جو یک سیاره اندازه مشتری به نام "اچ دی 189733بی" یافتند.جیووانا تینِتی، از "کالج یونورسیتی" لندن که از نویسندگان مقاله "نیچر" است به بی بی سی گفت: "این سیاره یک غول گازی و بسیار شبیه به سیاره مشتری در منظومه شمسی است، اما خیلی نزدیک به ستاره اش دور می زند." "متانی که آنجا هست، هرچند می توانیم آن را یک ماده ارگانیک بنامیم، اما ناشی از حیات نیست - چرا که آن محیط برای تشکیل حیات خیلی داغ است."

 

تایید وجود بخار آب

دکتر تینتی و دیگر نویسندگان مقاله شامل مارک سواین و گواتام واسیشت از آزمایشگاه رانش جت (جی پی ال) در شهر پاسادینا در کالیفرنیا، شواهد گویای حضور متان در اتمسفر این سیاره را با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل یافتند. رصدها درحالی انجام شد که سیاره از نگاه زمین از برابر ستاره مرکزی عبور می کرد. با گذر نور از اتمسفر این سیاره، گاز متان اثر شیمیایی خود را بر نور گذاشت. شیوه ای موسوم به اسپکتروسکوپی، که نور را به اجزای آن تقسیم می کند، "اثر انگشت" شیمیایی متان را آشکار کرد.محققان همچنین یافته ای قبلی درباره این سیاره توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر را تایید کردند - اینکه اتمسفر "اچ دی 189733 بی" حاوی بخار آب نیز هست. به گفته دانشمندان این نشان می دهد که هابل، اسپیتزر و نسل تازه دیگری از تلسکوپ های فضایی که در آینده به فضا پرتاب خواهند شد می توانند با استفاده از اسپکتروسکوپی، ملکول های ارگانیک را بر سایر سیارات خارج از منظومه شمسی ردیابی کنند.

دکتر تینتی گفت که این تکنیک در نهایت می تواند در مورد سیاراتی خارجی که به نظر می رسد برای پیدایش حیات مساعدتر باشند به کار گرفته شود. وی گفت: "من مسلما فکر می کنم که جایی در کرات دیگر حیات هست. نظر شخصی من این است که خیلی خودخواهانه است اگر فکر کنیم ما تنها موجودات زنده در جهان هستی هستیم." تاکنون 270 سیاره در اطراف ستاره های دیگر غیر از خورشید پیدا شده است.دانشمندان در مورد اکثر آنها هنوز چیزی بیش از جرم و مشخصات مداری سیاره را نمی دانند.

اما به گفته آدام شومن از دانشکده علوم سیارات در دانشگاه آریزونا در آمریکا گفت دانشمندان بالاخره شروع به حرکت ورای این اطلاعات اولیه کرده اند. هیجان نسبت به یافتن کرات مشابه زمین ناشی از احتمال وجود حیات در آنهاست یا اینکه شاید انسان قرن ها بعد بتواند مستعمره هایی در آنها تشکیل دهد. کلید تحقیق در این زمینه، ناحیه به اصطلاح "Goldilocks Zone" است، ناحیه ای که در آن سیاره در فاصله مناسب از ستاره مرکزی قرار دارد به طوری که سطحش بیش از حد داغ یا بیش از حد سرد نباشد و امکان وجود آب به صورت مایع در آن وجود داشته باشد.

منبع	bbc
از مجموعه	جستجو برای حیات
نویسنده	آسمان پارس
کد بایگانی مطلب	12243
بیننده	171

شبیه ساز انسان روی مریخ : مارس 500

 سرگی کارلیف موسسه ی زیست پزشکی را در شوروی بنا نهاد.بعد ها و در سال 1971 اولین مدل برنامه ی سفر به مریخ در این موسسه شبیه سازی شد.  

 

 

در سال 1963 سرگی کارلیف موسسه ی زیست پزشکی را در شوروی بنا نهاد. بعد ها و در سال 1971 اولین مدل برنامه ی سفر به مریخ در این موسسه شبیه سازی شد. می توان گفت که بهترین روش برای پردازش سفر های فضایی، شبیه سازی آن ها روی زمین است. این شبیه سازی می تواند از همه نظر ( سیستم های ارتباطاتی، مکانیزم فضاپیما، روانشناسی فضانوردان و غیره) مد نظر قرار بگیرد.

همواره سفرهای بین سیاره ای تفاوت هایی با سفر های روی مدار زمین دارند. یکی از تفاوت ها این است که در سفر های بین سیاره ای فضانورد نمی تواند از فضاپیما خارج شود. تفاوت دیگر آن است که دور شدن از زمین در سفر های بین سیاره ای سبب تاخیر در انتقال سیگنال های رادیویی می شود. این امر موجب می شود تا ارتباطات با مرکز کنترل با مشکل روبه رو شود.

هم اکنون چندین شرکت هوافضای روسیه (از جمله کمپانی انرژی و مرکز آماده سازی فضانوردان "گاگارین") با همکاری سازمان فضایی اروپا و آژانس فضایی آلمان و همچنین کانادا در حال کار روی پروژه ی Mars-500  هستند. در این پروژه برخی شرایط انجام ماموریت روی سطح مریخ شبیه سازی می شود. این آزمایش ها در چند قسمت (ماژول) انجام می شود. در قسمت اول امکانات لازم برای زندگی (مانند آشپزخانه) وجود دارد و این قسمت شامل 6 اتاق است. قسمت دوم شامل تجهیزاتی نظیر گرم کن و سرد کن است. در قسمت سوم ادوات کامل پزشکی و دندان پزشکی قرار دارند.  قسمت چهارم را وسیله ی فرود تشکیل می دهد. ترکیب بندی ماژول ها با موافقت کمپانی روسی انرژی انجام شد.

یکی دیگر از هدف های اصلی این پروژه آگاه شدن از سلامت و سطح زندگی فضانوردان در طول سفر های فضایی است. سیستم تهویه در این پروژه به گونه ای است که در ابتدا هوا ازماژول کشیده می شود و ضایعات آن از بین می رود و سپس آن را به وسیله ی اکسیژن اشباع می کنند.

مدیر فنی این پروژه یوگنی پاولیوچ دیومینا تاکید کرد که افراد شرکت کننده در این پروژه شرایطی مانند یک سفر فضایی را خواهند گذراند.

بازگردان: صبا اکبری

منبع: مجله ی مکانیک عمومی اکتبر 2007

سایت: www.popmech.ru  

منبع	آسمان پارس
نویسنده	صبا اکبری
کد بایگانی مطلب	1202636473
بیننده	375

اینترنت بین سیاره ای ! رویایی فراتر از جهان ما

با تحولات گسترده یی که انقلاب صنعتی و پس از آن انقلاب الکترونیکی و دیجیتالی به دنبال داشت، اوضاع فرق کرد و انسان ماجراجو توانست بدون دردسر به تمام نقاط کره زمین سفر کند و ناشناخته های بیشتری را بشناسد. در حال حاضر به کمک اینترنت و پیشرفت های صورت گرفته در ارتباطات الکترونیک به راحتی می توانیم به سرعت برق با دورافتاده ترین نقاط جهان هم به سادگی ارتباط برقرار کنیم. امروزه دیگر همچون گذشته فاصله، یک محدودیت محسوب نمی شود. 

در حال حاضر با حل مشکلات فواصل زمینی، متخصصان سازمان هوافضای ایالات متحده (ناسا) به دنبال روشی برای برقراری ارتباطات پرسرعت با دیگر سیاره ها و فضانوردان مستقر در فضا هستند. بدون شک در آینده یی نزدیک، اینترنت تا اعماق دوردست منظومه شمسی نیز نفوذ خواهد کرد تا بر این اساس سیستمی ارتباطی برای سفر انسان به دیگر کرات هم پایه ریزی شود. سازمان های فضایی به خوبی مطلع هستند که برای شناخت دقیق تر دیگر کرات منظومه شمسی به سیستم ارتباطی پیشرفته تری برای سفرهای فضایی آینده نیاز است. با وجود سرعت رو به افزایش ارتباطات الکترونیکی در جهان، متاسفانه رشد ارتباطات در فضا با سرعت لاک پشت پیش می رود و البته این مساله دارای دلایل مهمی هم نیز هست. اولین دلیل آن فاصله است. اطلاعات روی زمین می تواند حتی با سرعت نور هم حرکت کند (به وسیله فیبر نوری) و همین امر ارتباط همزمان اینترنتی با سراسر جهان را نیز ممکن ساخته است. این در حالی است که هر چه از زمین فاصله بگیریم با تاخیر بیشتری در این زمینه روبه رو خواهیم شد، زیرا نور باید میلیون ها کیلومتر در فضا حرکت کند در حالی که فاصله بین گیرنده و فرستنده در زمین از چند هزار کیلومتر بیشتر نیست.

یکی دیگر از مشکلات ارتباطی فضانوردان، موانع فضایی است. یعنی میلیون ها مانع ناشناخته در فضا وجود دارد و هر آنچه بین فرستنده و گیرنده سیگنال ها قرار گیرد، می تواند به راحتی کانال ارتباطی بین فضانورد و پایگاه زمینی را مسدود کرده و اختلال ایجاد کند. سومین عامل مهم در این زمینه وزن پایگاه های مستقر در فضا است. به عبارت دیگر حمل اشیای سبک وزن به فضا آسان است در حالی که آنتن های قدرتمندی که بتوانند ارتباط با اعماق فضا را تقویت کرده و به بهترین شکل سیگنال های پیام را منتقل کنند، بسیار سنگین و در نتیجه ارسال آنها به فضا غیرممکن است.

اگر نگاه دقیقی به فضاپیمای روباتیک مریخ پیما در سال 1997 داشته باشیم، متوجه می شویم که فضاپیماها برای ارتباط با زمین از اعماق فضا، به ارتباط ویژه و گسترده یی نیاز دارند. در ماموریت مریخ پیمای روباتیک سال 1997، اطلاعات با سرعت 400 بیت در ثانیه به زمین ارسال می شد در حالی که هم اکنون کامپیوترهای ما می توانند حداقل با 500 برابر این سرعت، اطلاعات را منتقل کنند. «ریچارد ویمبسون» کارشناس ارشد امور هوافضا در مریلند می گوید؛ «در صورت راه اندازی اینترنت بین مریخ و زمین می توان اطلاعات و داده ها را با سرعت یک میلیون بیت در ثانیه منتقل کرد. هر چند این سرعت بازهم از سرعت انتقال روی زمین پایین تر است، ولی برای ارسال تصاویر از دیگر سیارات با جزئیات و شفافیت بالا، کافی است.» پژوهشگران پروژه های سازمان ناسا تخمین می زنند که با آغاز فعالیت شبکه اینترنت فضایی، سرعت آن به تدریج تا 3 مگابیت در ثانیه هم افزایش می یابد حتی در گام های بعدی افراد معمولی هم می توانند به راحتی همراه با فضانوردان در سفرهای فضایی شرکت داشته باشند.

شبکه ارتباطی میان سیاره یی در واقع نسخه یی از اینترنت زمینی در مقیاس بسیار گسترده تر و با زیرساخت هایی بسیار بیشتر است. سه بخش اصلی این شبکه بزرگ عبارتند از شبکه بین المللی (Deep Space Network) DSN ناسا به اضافه هفت ماهواره کوچک که دور کره مریخ در حرکت هستند و همچنین یک پروتکل جدید برای انتقال اطلاعات. شبکه بین المللی DSN در اختیار سازمان ناسا است و از چندین آتن مخابراتی عظیم تشکیل شده است که از این آنتن ها برای کنترل حرکت فضاپیماهای ناسا در فضا استفاده می شود و به نحوی طراحی شده اند که امکان ارتباط همیشگی رادیویی با فضاپیماها را فراهم می کنند. سازمان ناسا تجهیزات گسترده این شبکه را در سه سایت مختلف واقع در آدلاید استرالیا، جنوب اسپانیا و سن دیگوی کالیفرنیا مستقر کرده است.

در هر یک از این سایت ها، یک دکل آنتن 35 متری با دقت بسیار بالا، یک آنتن 35 متری برای هدایت پهنای امواج، یک آنتن 26 متری، یک آنتن 70 متری و یک آنتن 12 متری وجود دارد. براساس برنامه ریزی های صورت گرفته، قرار است شبکه DSN به عنوان پل ارتباطی زمین با شبکه ارتباطی میان سیاره یی عمل کند. محققان سازمان ناسا پیشنهاد کرده اند آنتن های DSN هر روز به مدت 12 ساعت به سمت مریخ یا دیگر سیارات مورد نظر چرخانده شوند تا امکان ارتباط بین زمین و سیاره مربوطه وجود داشته باشد. از سوی دیگر ماهواره هایی هم که در مدار سیاره مربوطه گردش می کنند باید ارتباط دوطرفه موجود را به طور 24 ساعته تامین کنند. یک پایگاه ویژه یا کاوشگر هم می تواند نقش مشابه شبکه DSN برای ورود یا خروج اطلاعات از سیاره مربوطه را داشته باشد. براساس طرحی که پژوهشگران سازمان هوافضای ایالات متحده برای شبکه ارتباطی مریخ- زمین پیشنهاد کرده اند، شبکه بین المللی DSN با 6 ماهواره کوچک و یک ماهواره بزرگ به نام Marsat که با فاصله اندکی از مریخ در مدار قرار گرفته است، ارتباط برقرار خواهد کرد، ضمن اینکه 7 ماهواره کوچک به عنوان ماهواره های پخش کننده برای فضاپیماهای سطح مریخ یا نزدیک به آن عمل خواهند کرد. ماهواره Marsat هم وظیفه دریافت داده ها از هر یک از هفت ماهواره و ارسال اطلاعات به زمین را برعهده خواهد داشت، ضمن اینکه بین زمین و سفینه های فضایی، ارتباط پیوسته یی برقرار است و ارسال اطلاعات و تصاویر از سیاره مربوطه را با پهنای باند بالا امکان پذیر می کند. سازمان ناسا اعلام کرده است که در صورت موفقیت در بخش های اولیه پروژه، تا اواسط سال 2009 میلادی، ماهواره های خود را در مدار مریخ نصب خواهد کرد، هرچند قبلاً هیچ تاریخی برای این کار تعیین نشده بود. ارتباطات فضایی از گذشته تاکنون به تدریج تکامل یافته است. این ارتباطات با ساختارهای نقطه به نقطه (Peertopeer)،یک بار مصرف و پرهزینه شروع شد و در نهایت قراردادی تنظیم شد که مورد تایید تمام آژانس های فضایی جهان قرار گرفت. از سال 1982 تاکنون با تلاش های کمیته مشاوران سیستم های داده های فضایی (CCDS) روند برقراری ارتباطات فضایی آسان تر شده است. این کمیته تاکنون با توافق آژانس های فضایی جهان برای استانداردسازی روش های ارسال اطلاعات و تبادل اطلاعات گام های مهمی برداشته است، ضمن اینکه 10 سازمان فضایی بزرگ در آن عضویت دارند و بیست ودو سازمان دیگر هم با این کمیته در زمینه تکنولوژی همکاری می کنند و بیشتر از یکصد شرکت بزرگ در جهان هم با این کمیته همکاری دارند. از سوی دیگر گروهی از متخصصان آزمایشگاه JPL ناسا به سرپرستی پروفسور «وینتون سرف» و تحت نظارت سازمان CCDS، در حال فعالیت روی طراحی پروتکل جدیدی برای ارسال فایل ها در فواصل طولانی بین سیارات و فضاپیماها هستند. این پروتکل مانند پروتکل اینترنت و پروتکل کنترل انتقال داده ها (TEP) به عنوان زیربنای کلی سیستم عمل خواهد کرد. جالب اینکه پروتکل های IP و TEP نیز در دهه 70 به وسیله پروفسور سرف و همکارانش طراحی شد و در حال حاضر هم به عنوان ستون فقرات شبکه اینترنت در دسترس همگان است. این پروتکل ها پیغام های ارسالی را به بسته های اطلاعاتی کوچک تر تبدیل و به مقصد موردنظر ارسال می کنند. همانطور که می دانید مهمترین عامل در طراحی یک پروتکل ارتباط فضایی، سازگار بودن آن با تاخیرهای ناشی از انتقال اطلاعات در فضا است. در واقع هدف سرف و همکارانش این است که با راه اندازی یک پروتکل ارتباطی جدید مشکلی برای کارکرد کلی شبکه ایجاد نشود. (حتی در صورت از بین رفتن تعدادی از بسته های اطلاعات در حین ارسال.)

ضمن اینکه این پروتکل جدید باید توانایی فیلتر کردن پارازیت های دریافتی به هنگام عبور از میلیون ها کیلومتر فضا را دارا باشد. یکی از این پروتکل های جدیدی که طراحی آن به اتمام رسیده است، پروتکل Parcel Transfer نام دارد که اطلاعات را در پایگاه ورودی هر سیاره ذخیره و سپس تقویت و ارسال می کند. این سیستم باید درخواست اطلاعاتی را هم که برای پایگاه ارسال می شود، پردازش و آن را به مقصد مربوطه ارسال کند.

نکته دیگری که کارشناسان پروژه به آن می اندیشند، ماهواره هایی است که باید در مدار مریخ نصب شوند و صدها میلیون کیلومتر با کره زمین فاصله دارند و تعمیر و عیب یابی آنها در صورت لزوم، بسیار سخت و پیچیده خواهد بود. بنابراین باید قطعات و ساختار این ماهواره ها از دیگر ماهواره هایی که نزدیک به مدار زمین در حرکتند، بسیار ایمن تر، قوی تر و باکیفیت تر باشد. نکته مهم دیگر در زمینه طراحی این شبکه این است که برخلاف فواصل زمینی که به یکدیگر نزدیک هستند، فاصله بین یک ایستگاه فضایی روی زمین و یک پایگاه فضایی دیگر در نزدیک مریخ، می تواند حدود 300 میلیون کیلومتر و حتی بیشتر باشد. بنابراین در چنین فاصله یی ممکن است سیگنال رادیویی برای رسیدن به مقصدش چندین دقیقه در راه باشد. از سوی دیگر کارشناسان پروژه های نجومی می دانند که ایجاد اختلاف در سیستم های ارتباطی و ناوبری فضاپیماها در ماموریت های فضایی، واقعاً فاجعه بار خواهد بود و یک اختلاف کوچک در سیستم های الکترونیکی می تواند همان بلایی را که بر سر فضانوردان فضاپیمای کلمبیا در سال 2005 آمد، مجدداً تکرار کند. کارشناسان سازمان ناسا اعلام کرده اند برای ایجاد شبکه ارتباطات فضایی، برنامه های پیچیده یی برای غلبه بر مشکلات موجود دارند. به همین دلیل هم نوید ایجاد این شبکه تا پایان سال 2010 میلادی را داده اند تا در نهایت با گسترده شدن آن بتوان در گام های بعدی تا اعماق منظومه شمسی را تحت کنترل یک شبکه بین المللی همچون اینترنت داشت. هم اکنون این رویا چندان هم دور از ذهن نیست.

www.msnbc.com

منبع	etemaad.com
نویسنده	ترجمه؛ علیرضا سزاوار
کد بایگانی مطلب	1200059806
بیننده	183

رخدادهای مهم نجومی سال 2007

اکنون چند روزی است که از آغاز سال 2008 میلادی می گذرد. دنیای نجوم و فضا در سال گذشته تحولات بی شماری را در عرصه علم فیزیک و نجوم به همراه داشت. 

 

 

 

 

اکنون چند روزی است که از آغاز سال 2008 میلادی می گذرد. دنیای نجوم و فضا در سال گذشته تحولات بی شماری را در عرصه علم فیزیک و نجوم به همراه داشت. سال 2007 سال ظهور دنباله دارهای نورانی، پرواز دوباره شاتل ها به ایستگاه فضایی بین المللی و سال تحقیقات علمی درباره خورشید بود. به پیشنهاد سازمان علمی و فرهنگی یونسکو سال 2007 میلادی سال فیزیک خورشیدی لقب گرفت. حال گذر کوتاهی داریم به 12 رخداد مهم نجومی و فضایی سال 2007 میلادی.

1- دنباله دار مک نات؛ در ماه فوریه و مارس (بهمن و اسفند 1385) دنباله دار مک نات با درخشندگی بسیاری در آسمان ظهور کرد. نام این دنباله دار برگرفته از نام یک منجم آماتور است که در سال گذشته این دنباله دار را حین رصد شبانه کشف کرده بود. دم غباری مک نات که به صورت پره پره بود، از پدیده های نادری است که تاکنون در یک دنباله دار دیده شده است. این دنباله دار ابتدا در نیمکره شمالی زمین و سپس در نیمکره جنوبی قابل مشاهده بود. دنباله دار مک نات پرنورترین دنباله دار چهار دهه اخیر است که در طول روز دیده می شد. همچنین دنباله دار مهم دیگری در سال گذشته میلادی ظهور کرد که منجمان آماتور سرتاسر دنیا تصاویر زیبایی از حرکت آن را در آسمان ثبت کردند. دنباله دار هلمز (که نامش برگرفته از شخصیت معروف داستان کارآگاه شرلوک هلمز است) با فوران های بسیار خود آسمان شب بسیاری از مناطق زمین را همچون خطی نورانی روشن کرد.

2- فضاپیمای افق های نو؛ فضاپیماهای افق های نو در ماه مارس (اسفند 1385) در طول مسیر خود به سمت پلوتو از کنار سیاره مشتری گذشت. آخرین فضاپیمایی که از مشتری گذر کرده و تصاویری از این سیاره را به زمین ارسال کرد، فضاپیمای گالیله بود. فضاپیمای افق های نو تصاویر بی نظیری را از فوران های قمر مشتری (یو) به زمین ارسال کرد. همچنین تصویربردار اکتشافی (LORRI) فضاپیمای افق های نو تصویرهایی را از پلوتو در زمان آزمایش جهت یابی اپتیکی (21 تا 24 سپتامبر) گرفت و آنها را تا زمان ارسال به زمین، در ابزار ضبط داده های فضاپیما ثبت کرد. فضاپیمای دیگری به نام سپیده دم نیز در سال قبل به نزدیکی سیاره مشتری پرتاب شد. این فضاپیما برای بررسی کمربند سیارک ها به مرز سیاره های مریخ و مشتری پرتاب شد.

3- تصویرهای بی نظیر هابل؛ برنامه ثبت تصاویر فضایی تلسکوپ فضایی هابل در سال 2007 بیشتر مربوط به عکسبرداری اعماق کیهان بود. تلسکوپ فضایی هابل در یکی از برنامه هایش تصاویر بی نظیری را از سیاره اورانوس (که هم اکنون به اعتدالین رسیده است) گرفت. در سال 2007 پس از چهار دهه از دید ناظر زمینی حلقه های اورانوس از درون دیده شد.

4- ماموریت مریخ؛ ظاهراً ماموریت فضاپیماها و کاوشگرهای مریخ از عمر آنها بیشتر شده است. مریخ نوردهایی که در سطح مریخ حرکت می کنند در تابستان امسال از توفان های سهمگین این سیاره که بر بخشی از آن حکمفرما بود، جان سالم به در بردند. پس از آن روبات های مریخ نورد توانستند وارد دهانه یی با نام ویکتوریا شوند که عمق آن 80 متر تخمین زده می شود. در آخرین تصویرهایی که از مریخ به زمین ارسال شده است، چاه هایی در سطح مریخ دیده می شود که دیواره دارند و عمق آن 50 تا 100 متر برآورد می شود. هم اکنون مدارگرد مریخ (MRO) بر فراز سیاره سرخ در گردش است و مریخ نورد روح و دو مریخ نورد وایکینگ در سطح این سیاره حضور دارند.

5- خرده سیاره اریس؛ حال که انجمن بین المللی نجوم پلوتو را از فهرست سیاره های منظومه خورشیدی خارج کرده است، هر چند مدت یک بار خرده سیارک های جدیدی نامزد جانشینی دهمین سیاره منظومه خورشیدی می شوند. این سیارک ها همگی در منطقه یی ورای سیاره نپتون به نام کمربند کوئی پر قرار دارند. در سالی که گذشت ثابت شد خرده سیاره یی به نام اریس که در این منطقه قرار دارد از پلوتو بزرگ تر است. این موضوع، داستان حذف، جانشینی یا نه سیاره یی بودن منظومه خورشیدی را هر روز سخت تر می کند.

6- ماموریت های فضایی؛ در سال 2007 پرواز شاتل های فضایی سازمان فضایی ناسا که در پی صدمات و اتفاقات خطرناک بی شمار شاتل ها در هنگام عزیمت به مدار زمین و بازگشت از آن متوقف شده بود، دوباره از سرگرفته شد. آغازگر این پروازها ماموریت شماره 117 شاتل بود که برای نصب تجهیزات و تعویض ساکنان ایستگاه فضایی بین المللی انجام شد. در سال فیزیک خورشیدی دو فضاپیما برای بررسی و تحقیقات بیشتر درباره خورشید به فضا پرتاب شدند. فضاپیمای اینودی سازمان فضایی ژاپن و استریو سازمان فضایی ناسا دو فضاپیمایی هستند که قرار است از دو منظر متفاوت به تصویربرداری از خورشید بپردازند.

7- سیاره های فراخورشیدی؛ در سال 2007 تحول عظیمی در شناخت سیاره های فراخورشیدی رخ داد. تاکنون پنج سیاره فراخورشیدی در منظومه 51 خرچنگ کشف شده است. این منظومه بسیار شبیه به منظومه خورشیدی ما است که در آن پنج سیاره در مدارهای مختلف به دور ستاره بزرگ منظومه 51 خرچنگ در گردش اند. لازم به ذکر است که تاکنون بیش از 270 سیاره فراخورشیدی کشف شده است.

8- کشف قمر جدید زحل؛ در این سال، قمرهای جدید زحل (ششمین سیاره منظومه خورشیدی) کشف شد و تعداد اقمار این سیاره به عدد شصت رسید.

9- برنامه های فضایی چین؛ شاید کسی فکرش را نمی کرد که چینی ها تا این اندازه در علوم فضایی پیشرفت داشته باشند. آنها که دو سال پیش اولین فضانورد چینی را از پایگاهی در چین به مدار زمین فرستادند، چند ماه قبل با ارسال فضاپیمایی به ماه رقیبی جدی برای کشورهای شرق آسیا در عرصه فضا شدند.

10- پرنورترین ابرنواختر؛ پرنورترین ابرنواختر در طول تاریخ نجوم رصد شد. این ابرنواختر که SN2006JY نام گرفته در فاصله 240 میلیون سال نوری از زمین قرار دارد.

11- تصویر میرا قیطوس؛ تلسکوپ فضایی فرو سرخ اسپیتزر تصاویر دقیقی را از ستاره متغیر میرا قیطوس و توده های جدا شده از آن ثبت کرد. این ستاره که یک غول سرخ است، به خاطر نوسان های بسیاری که دارد پس از انبساط، لایه هایی را از خود جدا می کند که در فضا کشیده می شود. وسعت این توده ها بیش از 10 سال نوری است.

12- کلاس درس در فضا؛ از دیگر رخدادهای جالب توجه سال میلادی 2007 برگزاری اولین کلاس درس در فضای خارج از زمین بود. خانم «باربارا مورگان» اولین معلم فضانوردی بود که به فضا رفت و در آنجا در ارتباطی زنده کلاس درس خود را برای شاگردانش در زمین برگزار کرد.

منبع	etemaad.com
از مجموعه	ایران
نویسنده	شراگیم امینی
کد بایگانی مطلب	12175
بیننده	225

ماه گرفتگی انفجاری

 بیشتر مردم ماه گرفتگی ها را به خاطر زیبایی سکوت شب های آن دوست دارند. بیل کوک، فضانورد ناسا، نظر متفاوتی دارد: او به جای سکوت، عاشق انفجار است! 

(عکس: تصویر ذهنی برخورد یک شهاب سنگ به ماه)

بیشتر مردم  ماه گرفتگی ها را به خاطر زیبایی سکوت شب های آن دوست دارند. بیل کوک، فضانورد ناسا، نظر متفاوتی دارد: او به جای سکوت، عاشق  انفجار است!  در صبح سه شنبه، 6 شهریور 1386، سایه زمین برای 90 دقیقه ماه  را می  پوشاند. در این سایه تاریک در ماه، کوک امیدوار است موفق به ضبط نورهای  ناشی از  انفجارهای برخورد  شهاب سنگ ها به ماه و تکه تکه شدن انها شود. کوک رئیس دفتر محیط شهاب سنگ ناسا(NASA’s_Meteoroid_Environment_Office,_MEO)  واقع در مرکز فضایی مارشال می گوید: ” ماه گرفتگی بهترین زمان برای تماشای چنین انفجارهایی میباشد.” کره ماه به مدت بیش از 2 ساعت در سایه زمین خواهد بود و سطح تاریکی را با وسعت بیش از7 میلیون مایل مربع برای مشاهده انفجارهای ناشی از برخورد  شهاب سنگ ها با آن، مهیا می سازد.

انفجار های ماه چیز جدیدی نیستند. گروه کوک، کره ماه را از اواخر سال 2005 میلادی مورد بررسی قرار داده اند  و آنها تا کنون 62 برخورد را گزارش کرده اند. او می گوید: ” شهاب سنگ هایی که جذب کره زمین می شوند، در طی گذشتن از جو زمین، فقط یک  نور خطی بی خطری را تو لید می کنند. اما ماه جوی ندارد و در نتیجه شهاب های ماه به سطح آن برخورد می کنند.” این برخوردها معمولأ انرژی حدود 100 کیلو گرم مواد منفجره تی.ان.تی آزاد کرده  و حفره های چند متری  تولید می کنند که فوران های نوری ناشی از آنها  به قدری روشن هستند که از فاصله 240 هزار مایلی بر روی کره زمین و بوسیله تلسکوپ های معمولی نیز قابل دیدن میباشند. دانیل موزر یکی از اعضای گروه MEO  می گوید: “  تقریبا  نزدیک نیمی  از برخوردهائی را که ما می بینیم حاصل  بارش های  شهابی معمولی نظیر Perseids و Leonids هستند. نیم دیگر شهابهایی هستند که مربوط به دنباله یا سیارک خاصی نمی باشند.

 

(نقشه ای از محل برخورد شهابها در کره ماه که بوسیله گروهMEO  از تاریخ دسامبر 2005 رصد شده اند.)

رصدخانه  MEO که در مرکز فضایی مارشال در هانتس ویل ایالت آلاباما واقع است، دارای 2 تلسکوپ 14 اینچی مجهز به دوربینهای قابل به  فیلمبرداری در نور کم می باشد. موزر و همکارش ویکتوریا کافی صبح سه شنبه آماده به کار خواهند بود. در طول این ماه گرفتگی، آنها امیدوار هستند که شهاب های نا مرئی هلیون (Helion) را رصد کنند. کوک می گوید: ”  شهابهای هلیون از سمت خورشید می آیند که رصد آنها را بسیار مشکل می کند.”  آنها بیشتر اوقات نزدیک به ظهر در آسمان عبور  میکنند، یعنی زمانی که نور خورشید برای دیدن این شهابها بسیار شدید است.

یک لحظه صبر کنید. شهاب از طرف خورشید؟ کوک  توضیح می دهد: “خود خورشید منبع آنها نیست!” ما معتقدیم که شهابهای هلیون از ستارگان دنباله دار قدیمی اطراف خورشید سرچشمه می گیرند که رد پایی از ذرات و گرد و خاکهای خود را در نزدیکی خورشید بجای گذاشته اند. ولی هیچ کس نمی تواند در این مورد مطمئن باشد زیرا تحقیق در مورد  شهابهای هلیون بسیار مشکل میباشد. منجمان تنها تعداد کمی از آنها را در زمان کوتاهی قبل از طلوع یا غروب خورشید می بینند. تلاش برای بررسی شهابهای هلیون بوسیله رادار در طول روز نا موفق بوده است زیرا مداخله  انفجارهای رادیویی خورشیدی و امواج فرستنده های رادیویی زمینی، هر دومیتوانند  تشخیص امواج رادیویی شهابهای هلیون را امکان ناپذیر سازند.

 

(رصد خانه MEO در مرکز فضایی مارشال)

ادامه مقاله را در سایت موسسه علمی شیرین بخوانید : http://shirin.mit.edu/blog/?p=567

مترجم: ابوطالب نکوییان

ویرایشگر: مینا جعفرپور

منبع	سایت موسسه علمی شیرین
نویسنده	ابوطالب نکوییان
کد بایگانی مطلب	1189442396
بیننده	313

گذر زمان در کائنات

دانشمندان بر این باورند که کائنات در 15 بیلیون سال پیش در پی پدیده ای عظیم، به نام بیگ بنگ (انفجار بزرگ) به وجود آمده است. تمامی فضا، زمان، انرﮋی و موادی که امروزه جهان ما را تشکیل می دهند در پس این انفجار بزرگ ایجاد شده اند. 

انفجار بزرگ

دانشمندان بر این باورند که کائنات در 15 بیلیون سال پیش در پی پدیده ای عظیم، به نام بیگ بنگ (انفجار بزرگ) به وجود آمده است. تمامی فضا، زمان، انرﮋی و موادی که امروزه جهان ما را تشکیل می دهند در پس این انفجار بزرگ ایجاد شده اند. دنیای پیش از بیگ بنگ یک دنیای بینهایت کوچک، فشرده و داغ بوده است. در نخستین کسرهای ثانیه اول فقط انرﮋی وجود داشت.
هنگامی که دنیا شروع به بزرگ شدن و سرد شدن نمود، چهار نیروی اولیه (گرانش، الکترو مغناطیس، نیروی ضعیف و نیروی قوی پیوندهای هسته ای) ظاهر شدند. کوارک ها و سپس ذرات اتمی و ذرات ضد آنها (ضد مواد) به عرصه پیوستند.
ماده و ضد ماده در مجاورت یکدیگر همدیگر را خنثی کرده(با برتری جزئی ماده نسبت به ضد ماده) و تولید انرﮋی و ماده اولیه یعنی هیدروﮋن و هلیوم نمودند. پس مانده ضعیف گرمای ناشی از بیگ بیگ همچنان در سراسر آسمان دیده می شود.

کهکشانها

در ابتدا توزیع انرﮋی و ذرات در کل جهان یکسان نبود. این ناهمگونی ها این امکان را به انواع نیروها داد تا بتوانند ذرات را گردآوری و متمرکز کنند. این توده سازی و متمرکزسازی آغاز شد تا ساختارهای پیچیده تر به وجود آیند.
تمرکز ذرات منجر به پدیدار شدن غبارها در آسمان گردید و سپس غبارهای فشرده و متمرکز تبدیل به ستاره ها و مجموعه های ستارگان شدند. مجموعه هایی که به آنها کهکشان می گوییم. از حرکت و گردش کهکشانها پیداست که ستارگان و گازهای پراکنده و غبارها یی که در یک کهکشان قابل مشاهده هستند تنها یک دهم جرم کل یک کهکشان را تشکیل می دهند و بیشتر جرم یک کهکشان مربوط به بخش غیر قابل مشاهده ایست که اصطلاحا جرم پنهان خوانده می شود. این بخش نامرئی راز سرنوشت کائنات را در بر گرفته است. آیا کائنات تا ابد به انبساط خود ادامه خواهد داد یا اینکه در اثر نیروهای گرانشی که مقدار آن تا به امروز در جرم پنهان مخفی مانده پس از دوره انبساط دوران انقباض را آغاز خواهد نمود.

از دیدگاه توسعه و بسط حیات، آنچه اهمیت دارد این است که هر کهکشان یک کارخانه ستاره سازیست که ستاره ها ی خود را از غبارها و ابرهای عظیم تولید می کند. هر ستاره یک کارخانه شیمیاییست که در آن عناصر سبک به عناصرسنگین تر و پیچیده تر تبدیل می شوند و حیات نیز مجموعه ایست از همین عناصرو مولکول های پیچیده. نوع کهکشانها با محاسبه چگونگی توزیع ستارگان و درخشش یا تاریکی آن مشخص می شود.

ابرهای عظیم مولکولی

بیشترین ساکنین کهکشانها ابرهای عظیم مولکولی هستند که مواد اولیه برای تشکیل ستاره ها و سیارات را در بردارند. ابری با ضخامت 300 سال نوری (هر سال نوری برابراست با حدود 10 تریلیون کیلومتر) جرم کافی برای ساخت ده هزار تا یک میلیون ستاره، هر یک به اندازه جرم خورشید ما را دارد. 10 درصد از این ابر چگالی کافی برای تشکیل چند صد تا چند هزار ستاره را دارد.عمر این ابرها بین 10 تا 100 میلیون سال است و بعد از آن از هم می پاشند.

تشکیل عناصر در ستارگان

غبارها و تولد ستارگان

گرانش بر ذرات خاصی اثر می گذارد تا مجموعه ای از ذرات را ایجاد نماید که آنها خود جذب کننده ذرات دیگرند. در شرایط مناسب، گرانش، قدرت غلبه بر نیروهای مخالف خود را پیدا می کند و توده ای از غبار را تولید می کند که به اندازه کافی، برای آفرینش یک ستاره، فشرده است.
اما این ستاره جوان احتمالا هنوز در نور مرئی آشکار نیست. این ستاره در میان پوششی از غبار غلیظ و مات احاطه شده است. زمانیکه ستاره غبار اطرافش را پراکنده می کند، توسط دوربین های مادون قرمز به صورت نقطه ای سوزان در بین یک ابر غلیظ مولکولی قابل رویت می شود. در نهایت بادهای ستاره ای پس مانده غبارها و ابرها ی مولکولی را کنار می زنند و در این زمان با تلسکوپ های اپتیکال نیزقابل رویت خواهد بود.

ستارگان بالغ و ترکیبات هسته ای

ستارگان جوان در عرصه تلاش برای حفظ تعادل بین نیروی گرانش، که سعی در فرو کشیدن ستاره دارد و فشارهای ناشی از فعل و انفعالات هسته ای درون خود، که سعی در از هم پاشیدن ستاره دارد قرار می گیرند.
ستاره ها ی بالغ به آن تعادل دست پیدا کرده اند و تقریبا همه عمر خود را در تعادل سپری می کنند.
اندازه ستاره، رنگ آن، درخشش آن و حتی طول عمر آن ارتباط مستقیم با جرم ستاره دارد. ستاره ها یی با جرم کمتراز خورشید ما کوتوله ها ی قرمزی می شوند که تا چندین بیلیون سال زنده اند. ستاره ای به اندازه خورشید 10 بیلیون سال زندگی می کند و ستاره ها ی غول پیکر همه سوخت هسته ای خود را در ظرف چند میلیون سال با شدت تمام می سوزانند.
ستاره ها همه عمر در هسته خود هیدروﮋن را سوزانده و به هلیم تبدیل می کنند. در ادامه هلیم نیز به قدری فشرده و داغ می شود که به عناصر سنگینتر تبدیل می گردد. این چرخه تبدیل ادامه دارد. چرخه ای که هر لایه آن انرﮋی و گرمای بیشتر و بیشتری می طلبد. این انرﮋی از انفجارهای ناشی از فعل و انفعالات لایه های زیرین تامین و منجر به تشکیل عناصر سنگین و سنگین تر می شود. گرمای زیادی که در ستاره ایجاد می شود آن را متورم می کند.

مرگ ستاره

در نهایت سوخت هسته ای همه ستارگان روزی تمام می شود. آنها تعادل خود را از دست می دهند طوریکه نیروی گرانش غالب می شود. تفاوت جرم ستارگان باعث تفاوت در مرگ آنها نیزمی شود. ستاره های کم جرم به آرامی باقیمانده سوخت خود را سوزانده و می میرند. ستاره هایی به اندازه خورشید، به سرعت به یک کوتوله سفید به اندازه زمین تبدیل می شوند. لایه بیرونی ستاره که از اتمهایی تشکیل شده که در فرایند تبادلات هسته ای به وجود آمده اند، از آن جدا شده و به شکل ذرات در عرصه بی انتهای آسمان رها می شوند. هسته یک ستاره غول پیکر تقریبا به شکل آنی منفجر می شود. هسته به سمت بیرون پخش میشود و با ذراتی برخورد میکند که به سمت درون ستاره کشیده شده اند. این برخورد با تولید انرﮋی انبوهی همراه است که هم عناصر سنگین موجود در کائنات را پدیدار می نماید و هم منجر به تکه تکه شدن ستاره می شود. این انفجار ابر نواختر، منشا اولیه همه عناصر سنگین یافت شده در اجرام، ستاره ها، سیاره ها و فضاهای میان کهکشانهاست.
در اعماق سرد فضا، عناصری مانند کربن، اکسیﮊن و نیتروژن می توانند با عنصر اولیه یعنی هیدروژن ترکیب شده و مولکولهای پیچیده ای را بسازند مخصوصا در فضاهای با چگالی و غلظت بالاتر که امکان برخورد ذرات به یکدیگر بیشتر است.
تعداد بسیار زیادی از انواع مولکولهای پیشرفته، به خصوص مولکولهایی که اتم کربن در ترکیب آنها حضور دارد، در فضای میان ستارگان یافت شده است.

شکل گیری سیارات

صفحات سیاره ای

مرحله شکل گیری یک سیاره ممکن است که به صورت یک صفحه درخشنده و یا تاریک در مقابل یک جرم آسمانی درخشان به چشم آید. برخی از این صفحات در انبوه گاز و غبار مخفی و تنها در نور مادون قرمز نمایان می شوند. صفحات سیاره ای دیگر به صورت گرده های ذراتی شبیه به ستاره های دنباله دار دیده می شوند که در اثر وزش بادهای ستاره ای شکل گرفته اند.
وسعت هر یک از این مناطق سیاره خیز بیش از 20 برابر منظومه شمسی ما است. همه ذرات و مواد موجود در صفحات سیاره ای در یک جهت در حال چرخش به دور یک ستاره می باشند.
محتویات صفحات سیاره ای، شامل مولکول های پیچیده ای است که برخی از آنها تنها در شرایط موجود دراین گونه صفحات به وجود می آیند و برخی مولکولهایی هستند که در فضاهای میان ستاره ها و کهکشانها نیز یافت شده اند.

تشکیل اجرام

ضمن گردش صفحات به دور ستاره، گرانش به انبوه این ذرات اجازه تشکیل اجرام کوچک را می دهد. فلزات سنگین و سیلیکاتها در معرکه داغ محدوده نزدیک به ستاره نیز دوام می آورند اما ذرات سبک تر و مولکول های فرار از جمله آب و گاز هیدروﮋن در قسمتهایی از صفحه که از ستاره دورتر است امکان ادامه حیات دارند.
توده ها ی ذرات سنگین پس از اینکه جرم کافی به دست آوردند شروع به سخت شدن می نمایند و در اثر برخورد و تصادم ذرات با آنها رفته رفته اجرام بزرگی می شوند. سرانجام این توده ها و اجرام با یکپارجه شدن و جذب گازها و غبار اطراف بر فضای خود مسلط می شوند.

شکل گیری سیاراتی چون زمین و مشتری

اختلافات ماهرانه در توزیع ذرات بین قسمتهای مختلف یک صفحه سیاره ای تعین کننده مکان و بزرگی سیارات در آن صفحه است.
اجرام کوچک صخره ای و فلزی درمنظومه شمسی سیاره ای همچون زمین را به شکل گدازان پدید آورده اند. در پی سرد شدن این سیارات لایه های سخت آنها تشکیل می شود. احتمال می رود که با گذشت زمان همه بخشهای این سیارات منجمد گردد. این سیارات تحت بمباران های اجرام کوچک صخره ای قرار می گیرند که حامل عناصر و مولکولهایی از جمله مهمترین عنصر شناخته شده حیات یعنی آب می باشند.
اجرام سرد و یخی که در فاصله بیشتری از خورشید قرار داشتند سیاره ای چون مشتری را به وجود آورده اند. این سیارات ممکن است دارای هسته های فلزی و سخت باشند ولی سطح خارجی آنها به شکل مایع و پوشیده از لایه های گازاست. ساختار سیاره ای چون مشتری بسیار شبیه ستاره ایست که گرد آن در گردش است. این سیارات نیز مدام تحت آماج برخوردهای اجرام کوچک قرار می گیرند.

کیمیای حیات

در ساختار کائنات و بالطبع سیارات، مولکولهای پیچیده کربن و اسیدهای آمینه، دورکن اصلی تشکیل حیات، وجود دارند. با انتشار دقیق و ترکیب این اجزا و ذرات اولیه، طبیعت قادر به ساخت DNA شالوده اساسی حیات و زندگی در کره زمین گردیده است. چگونگی و شرایط ترکیب این اجزا هنوز در حال بررسی است. اما این حقیقت که این ترکیب در حال حاضر صورت گرفته و منجر به ایجاد حیات در کره زمین شده است و با در نظر گرفتن زنجیره ذرات در کائنات، رخ دادن این گونه ترکیبات و در نتیجه وجود حیات در قسمتهای دیگری از کائنات همواره امکان پذیر می باشد.

"Timelime of the Universe." NASA Origins Library Online Reference Center.

منبع:

http://origins.jpl.nasa.gov/library/poster/poster.html

منبع	hupaa.com
نویسنده	لنا سجادیفر
کد بایگانی مطلب	1163923954
بیننده	1606

رقابت بر سر فضا

 27 دسامبر 2005 مدیر آژانس فضایی روسیه به نام آناتولی پرمینف از به پایان رسیدن پروژه ی کلیپر خبر داد. در سال 2000 روس ها از راکت انرژِی که کار آن مانند راکت سویوز می باشد برای انجام ماموریت های تعویض وسایل در مدار استفاده کردند این راکت حمل کننده ی بسیار خوبی به شمار می رود.در اوایل سال 2004 (هنگام رقابت در پروژه ی کلیپر)یکی از شرکت های هوا فضای روسیه این راکت حمل کننده را تکمیل کرد و این راکت پیچیده تر را کلیپر-انرژِی نام گذاری کرد . 

27 دسامبر 2005 مدیر آژانس فضایی روسیه به نام آناتولی پرمینف از به پایان رسیدن پروژه ی کلیپر خبر داد.  در سال 2000  روس ها از راکت انرژِی  که کار آن مانند راکت سویوز می باشد برای انجام ماموریت های تعویض وسایل در مدار استفاده کردند این راکت حمل کننده ی بسیار خوبی به شمار می رود.در اوایل سال 2004 (هنگام رقابت در پروژه ی کلیپر)یکی از شرکت های هوا فضای روسیه این  راکت حمل کننده را تکمیل کرد و این راکت پیچیده تر را  کلیپر-انرژِی نام گذاری کرد . این راکت برای روسیه گامی به جلو به حساب می آید این راکت قابلیت حمل 6 فضانورد را دارد که یکی از برتری های این راکت نسبت به سویوز می باشد.اما این راکت حمل کننده نسبت به شاتل فضایی یا بوران(شاتل روس ها می باشد.)ضعف هایی دارد.این ضعف ها شامل رساندن بار و مونتاژ های مداری می باشد که شاتل یا بوران در این زمینه بهتر ماموریت خود را انجام می دهند.

راکت ساخته شده ی  انرژِی - کلیپر  قابل حمل سرنشین می باشد و دارای چتر فرود می باشد.   تکمیل کنندگان راکت انرژی هنگام  ارتقا این راکت پیشنهاد دادند تا به بدنه ی راکت انرژِی  چند بال نصب شود.افزودن بال به این راکت باعث افزایش قدرت مانور و راحت تر شدن فرود این راکت می شود.

با پیشنهاد افزوده شدن بال به بدنه ی موشک انتظار می رفت که کارخانه ی لاوچکینا پیمان کار این پروژه شود.کمپانی لاوچکینا سازنده ی موشک "انرژی" و شاتل روس ها(بوران)  و تکمیل کننده ی بسیاری از طرح های هوا فضا بوده است. اما این شرکت حاضر به این کار نشد و شرکت OKB مسئول این طرح شد.

لاوچکینا اعلام کرد که اگربه بدنه ی موشک انرژِی بال افزوده شود باید تغییرات اساسی در سیستم هدایت موشک انجام شود.علاوه بر این باید چند چرخ به موشک افزوده شود.این کار هزینه های بسیار زیادی را در بر داشت و به همین خاطر لاوچکینا از انجام این کار منصرف شد.

شرکت OKB به دلیل نداشتن تجربه در کار های فضایی در این امر شرکت نکرد.به همین دلیل از شرکت های خارجی برای سرمایه گذاری در این پروژه دعوت به عمل آمد.سازمان فضایی ناسا این طرح را به بوش ارائه داد.در این طرح آن ها گفته بودند با تکمیل راکت انرژِی راکت جدید به نام کلیپر قابلیت رفتن به ماه و حتی به مریخ  و برگشت به زمین  را خواهد داشت.اروپایی ها هزینه ی این طرح را 360 میلیون دلار بر آورد کردند.برای حمل کلیپر به مدار راکت حمل کننده نیاز است  در سال 2004 راکت روسی-اوکراینی"زنیت"برای این کار در نظر گرفته شد.

ابتدا آناتولی پرمینف هزینه ی پروژه ی کلیپر  را با استفاده از راکت حمل کننده ی سویوز برای سفر به ماه  و مونتاژ های مداری 100 میلیون دلار بر آورد کرد.اما تلویزیون دولتی روسیه  هزینه ی این پروژه را حدود 14 میلیون دلار بر آورد کرد. دراقدامی عجیب مدیر جدید راکت انرژی از  داشتن  پروژه ی بهتر از کلیپر خبر داد.سپس اروپایی ها پروتکولی نوشتند که در آن اشاره شده بود که روس ها  در این پروژه حمایت مالی نمی کنند و روس ها از همکاری با اروپایی ها در این زمینه دست کشیدند.سازمان فضایی روسیه هزینه ی این پروژه را برای سال های 2015-2006  حدود دو میلیارد دلار بر آورد کرد.اما طبق قانون بودجه بندی روسیه این پروژه برای شرکت های داخلی  هوا-فضایی داخل روسیه به مسابقه گذاشته شد.در این مسابقه شرکت های خرونیچو و لاوچکینا حضور داشتند و هر کدام از طرح های خود ماکت ارائه دادند .این دوشرکت هر کدام برای خود پروژه ی جدا گانه ای داشتند.

 شرکت خرونیچو اعلام کرد که در طرح او حجم سفینه ی برگشتنده ی به زمین دو برابر خواهد شد و داخل این سفینه به تکنولوژی روز مجهز خواهد شد.این شرکت اعلام کرد که در طرح آن ها  قطر سفینه دو برابر خواهد شد که امکان قرار دادن فضانوردان و بار ایجاد خواهد شد.ارتفاع این سفینه شش متر افزایش خواهد یافت.در طرح آن ها قسمت پایینی  سفینه ی برگشتنده ی به زمین از سپر حرارتی تشکیل شده است.از  قسمت بالایی این سفینه برای مونتاژ استفاده می کنند.

طرح شرکت لاوچکینا در قالب کلیپر از یک شاتل ویک هواپیمای آنتنف که این شاتل را باید  حمل کند تشکیل شده است.در این طرح پیش بینی شده بود که این شاتل در مدار قرار خواهد گرفت.البته جهت حمل این شاتل   وسیله ای که مانند کشتی هوایی است نیز پیش بینی شده بود.پس از پر شدن باک شاتل این کشتی هوایی از شاتل بر داشته می شود.

نویسنده:وادیم لوکاشوچ

بازگردان:صبا اکبری

چاپ ژوئن 2006

سایت مجله    www.popularmechanics.ru

منبع
نویسنده	صبا اکبری
کد بایگانی مطلب	144489991
بیننده	27

تازه های مقاله

پروژه ی Sea Launch از آغاز تا کنون (یکشنبه 15 مهر 1386)- صبا ا

 یکی از مکان های مناسب برای پرتاب ماهواره ها خط استوا است Sea Launch یکی از پروژه هایی است که برای پرتاب ماهواره ها به مدار از طریق استوا انجام می شود. 

ایده ی اصلی:      

در سال 1962 سازمان فضایی ناسا و مرکز تحقیقات هوافضای دانشگاه رم ایتالیا برای ساختن ایستگاه فضایی شناوری در اقیانوس هند به توافق رسیدند. برای این منظور در ایتالیا دو سکوی شناور برای این پروژه ساختند. یکی از این سکو ها برای پرتاب موشک و دیگری برای مرکز کنترل در نظر گرفته شدند. در سال 1966سکوی سنتا ریتا از ایتالیا فرستاده شد و از این سکو برای پرتاب  اولین ماهواره ی تحقیقاتی ایتالیا به نام San Marco-B استفاده شد. این ماهواره برای تعیین تراکم لایه های بالایی اتمسفر به مدار پرتاب شد. با به کار گرفتن از سکوی جدید سن مارکو این پروژه شکل واقعی تر به خود پیدا کرد. از سکوی سن مارکو برای پرتاب بسیاری از ماهواره های تحقیقاتی استفاده شد. تلسکوپ فضایی Uhuru در 12 دسامبر 1970  نیز ازطریق این سکو به مدار پرتاب شد. یکی از مشکلاتی که این پروژه ظرفیت حمل بار کم آن بود.بیشینه ی حمل بار در این پروژه 200 کیلوگرم بود. موشک های حمل کننده ایی که در این پروژه به کار قرار می گرفتند از نوع Scout امریکایی بودند. به این ترتیب آخرین پرتاب از سکوی سن مارکو در 25 مارس سال 1988 صورت گرفت و این پروژه به دلیل مشکل یاد شده متوقف شد.

 آغاز پروژه ی Sea Launch

پروژه ی  Sea Launch یک همکاری بین المللی است. در این پروژه شرکت امریکاییBoeing  کمپانی های روسی Energiya و Rubin  همچنین  شرکت کشتی سازی نروژی Kvaerner  و دو شرکت هوافضای اوکراینی به نام Yuzhnoyeh  و Yuzhmashzavod  شرکت دارند. پایگاه این پروژه در Long Beach کالیفرنیا قرار دارد. نام سکوی به کار گرفته شده در این پروژه ادیسی است. در ابتدا از سکوی یاد شده برای استخراج نفت استفاده می شد. اما شرکت کشتی سازی نروژی Kvaerner سکوی ادیسی را برای به کار گیری در پروژه های فضایی آماده کرد.

برای پرتاب ماهواره در پروژه ی  Sea Launch راکت حمل کننده ی  Zenit-3S به کار گرفته می شود. این راکت همچنین دارای بلوک افزایش دهنده و محموله ی قابل حمل است. این راکت توانایی حمل بار تا 6 تن را دارد. جرم ابتدایی راکت 444 تن و طول آن 43 متر است. در این پروژه شرکت بویینگ  قسمت حمل بار راکت را طراحی و ساخت.

هنگامی که راکت به فضا پرتاب می شود با به بکارگیری از بلوک افزایش دهنده ی خود شتاب کمکی می گیرد. در این هنگام قسمت بار از راکت جدا می شود و کمی بعد ماهواره از قسمت بار جدا می شود و به سمت مدار در نظر گرفته شده می رود. این پروژه در سفارش های زیادی را از شرکت های هوا فضایی و مخابراتی برای پرتاب ماهواره های ارتباطاتی دریافت کرده است. مزیت اصلی  پروژه ی Sea Launch در این است که ماهواره ها آسان تر در مدار Geostationary قرار می گیرند.

مدار Geostationary مداری است که بالای خط استوا قرار دارد ( صفر درجه ی عرض جغرافیایی) و وقتی ماهواره در این مدار قرار می گیرد از دید ناظر زمینی یک جسم بدون حرکت به نظر می رسد.

بازگردان: صبا اکبری

از مجله ی مکانیک عمومی

منبع	ParsSky.com
نویسنده	صبا اکبری
کد بایگانی مطلب	1191744917
بیننده	3

تازه های مقاله

سفر به مریخ (دوشنبه 9 مهر 1386)- صبا اکبری

 در ابتدا امریکا و شوروی در صدد بودند تا با به کارگیری از رآکتور های هسته ای در سفینه های فضایی برنامه ی سفر به مریخ را شروع کنند. 

 

در ابتدا این برنامه بسیار ساده به نظر می رسید زیرا هر دو کشور می پنداشتند که با ساختن رآکتور اتمی با برودت هیدروژنی سفر به مریخ بسیار ساده خواهد شد.امریکایی ها بسیار سریع اولین مدل از راکتور را برای سفینه ی فضایی در سال  1959به آزمایش گذاشتند.این راکتور KIWI-A نام گرفت.این آزمایش ها نشان داد که  رآکتور را می توان برای سوزاندن هیدروژن به کارگرفت.اما ساخت این راکتور برای دما های بالا مناسب نبود.بنابراین ساخت رآکتور مناسب پیچیده تر شد.

شوروی وزن موتور سفینه ی فضایی را حدود 14 تن بر آورد کرد و به کارگیری از موشک پروتون براین حمل موتور 14 تنی بسیار مناسب بود.یکی از تفاوت های اصلی شوروی با امریکا (در طرح موتور های با رآکتورهسته ای)این بود که طراحی موتور به سبک امریکایی نا همگن بود.در طراحی موتور به روش همگن سوخت هسته ای و کند کننده یا مدراتور(وسایلی که در راکتور ها نوترون های سریع را کند می کنند.) به صورت یکنواخت توزیع شده اند.در طراحی موتور به روش همگن کند کننده در دماهای بسیار پایین کار می کند .شوروی در برنامه ی خود طراحی موتور را به روش همگن در نظر گرفت.

 سوخت مورد استفاده

ترکیبی از کربور اورانیوم و تنگستن برای سوخت سفینه ی فضایی در نظر گرفته شد.در دماهای بالا کریستال های کربور تنگستن سبب استحکام سوخت می شدند.شوروی دو مدل برای موتور های راکتور های هسته ای طراحی کرد.یکی از این مدل ها به نام EVG نام گذاری شد اینگونه موتور هسته ای می تواند به صورت پی در پی تا دو ساعت کار کند.به کار گیری از این موتور سبب می شود تا شرایط کار روی سوخت هسته ای بررسی شود.در آن زمان در اطراف مسکو از توربو پمپ ها استفاده می کردند.با به کارگیری از این دستگاه ها و راکتور ها موتور های راکتور آماده می شدند.

 پرواز ها

27 مارس سال 1978 اولین راکتور مدل  11B91-IR-100 آزمایش شد(در این مدل دمای هیدروژن  پنج برابر می شد).این راکتور دارای توانایی های بالایی بود برای نمونه دمای هیدروژن به کار رفته در آن به 1500 سلسیوس می رسید.سپس قابلیت های این راکتور افزایش پیدا کرد و توان آن از 25 مگا وات به 42 مگا وات و دمای هیدروژن آن به 2360 سلسیوس رسید.

تا نزدیکی اواسط دهه ی 1980 آزمایش راکتور ها ادامه پیدا کرد و در امریکا نیز توان موتور های راکتور افزایش یافت.در سال 1985 راکتور مدل  11B91-IR-100  آماده ی اولین پرواز فضایی خود بود اما برای این کار نیاز به بلوک های افزایش دهنده ی سرعت بود این پروژه به هیچ یک از شرکت های فضایی شوروی سفارش نشد و همچنین به دلایل بسیار دیگر این پرواز انجام نشد. در سال 1988 پروژه موتور های الکترو راکتور متوقف شد و چندی بعد در سال 1990 ایده ی ویتالی میخایلویچ ایولف در استفاده از موتور های الکترو راکتور در شوروی به کلی فراموش شد.

بازگردان:صبا اکبری

برگرفته از مجله ی مکانیک عمومی چاپ ژانویه  ی2007

سایت مجله ی مکانیک عمومی: www.popmech.ru   

 

منبع	آسمان پارس
نویسنده	صبا اکبری
کد بایگانی مطلب	1089799674
بیننده	51